Veilig werken doe je samen!
Iedere werknemer wil graag gezond en wel weer naar huis aan het eind van een werkdag. En elke werkgever wil graag dat zijn medewerkers op een veilige en verantwoorde manier het einde van de werkdag halen. Toch is verantwoordelijkheid nemen en het goed regelen soms nog best lastig. Maar veiligheid: dat doe je toch echt samen.
In oktober 2019 verschenen er in diverse media berichten die nogal wat stof deden opwaaien in bouwend Nederland en binnen de kraanverhuurbranche: de veroordeling van een kraanmachinist tot een taakstraf na een dodelijk ongeval. Ook onder de kraanmachinisten van Saan was het een veelbesproken onderwerp aan de koffietafel. De berichten suggereerden dat de rechter de machinist veroordeelde omdat hij had toegestaan dat er iemand zonder helm onder zijn kraan aan het werk was, maar dat was slechts één onderdeel van de uitspraak. De uitspraak van de rechter ging met name over verantwoordelijkheid.
Als we kijken naar de volledige uitspraak van de rechter, dan lezen we dat de helm in deze specifieke situatie niet het verschil had gemaakt. De machinist is veroordeeld tot een taakstraf omdat hij:
- een hijsbeweging heeft gemaakt zonder de hijsbegeleider daarover te infomeren;
- een hijsbeweging heeft gemaakt zonder instructie te krijgen van de hijsbegeleider;
- de werkzaamheden niet is gestopt op het moment dat hij zag dat de hijsbegeleider geen helm droeg.
Voor de rechtbank staat vast dat het noodlottige ongeval voorkomen had kunnen worden indien verdachte zijn werkzaamheden had gestaakt op het moment dat hij zag dat het slachtoffer zich zonder valbescherming en zonder helm op de portacabin begaf. De rechter oordeelde dat de kraanmachinist, gelet op zijn functie, had moeten voorzien, dat deze (onaangekondigde) kraanbeweging risico's ten aanzien van de veiligheid voor het slachtoffer met zich mee kon brengen. Als gevolg hiervan is het slachtoffer, die zich bovenop de portacabin bevond, door een ketting geraakt en waardoor hij naar beneden is gevallen. Daardoor is het volgens de rechter aan de machinist te wijten dat het slachtoffer als gevolg van de bij de val opgelopen verwondingen overleed.
Oók verantwoordelijk voor andermans veiligheid!
Ook als werknemer kun je dus voor de rechter komen te staan na een arbeidsongeval. Veel werknemers zijn zich hier niet van bewust. Voor iedereen is het bijna vanzelfsprekend dat bij een arbeidsongeval een werkgever als de ‘schuldige’ wordt aangewezen. Want hij is toch verantwoordelijk voor de veiligheid? Vaak vergeet men dat men volgens de Arbowetgeving ook zelf verantwoordelijk is voor de veiligheid van zichzelf, maar ook voor die van collega’s of anderen waarmee samengewerkt wordt. Op grond van de wet kan de officier van justitie er ook voor kiezen om de werknemer te vervolgen. Natuurlijk moet er dan sprake zijn van aantoonbare nalatigheid en schuld. In dit geval oordeelde men dat dit daadwerkelijk zo is.
Discussie met opdrachtgevers
Bij Saan hebben we veiligheid hoog in het vaandel staan. We zorgen voor een gedegen opleiding en verzorgen veel trainingen en toolboxen in het kader van veiligheid. Ook communiceren wij open en eerlijk over incidenten om collega’s bewust te maken van risico’s. En we drukken hen vooral ook op het hart om vanuit hun vakmanschap veiligheid heel serieus te nemen en zelfs het werk stil te leggen op het moment dat zij zaken niet verantwoord vinden. Wanneer nodig kunnen zij tot aan onze directie aankloppen voor advies en hulp om discussies met opdrachtgevers hierover aan te gaan. Want in de praktijk lopen onze medewerkers – zowel kraanmachinisten als industrieel verhuizers – er vaak tegenaan dat medewerkers van opdrachtgevers of hun onderaannemers het niet zo nauw nemen met veiligheid en dan ontstaan er regelmatig vervelende discussies.
“Doe niet zo moeilijk, hijs nou gewoon maar even”, “Oh, je bent zeker weer zo’n regel-zeikerd” of “Bemoei je er niet mee, dat maak ik zelf wel uit” zijn teksten die onze collega’s regelmatig te horen krijgen. En als je als enige tegenover een groep staat, of je krijgt dit te horen van een leidinggevende op het project die bepaalt of je morgen wel of niet weer wordt ingehuurd, dan is het toch bijzonder lastig om je rug recht te houden en dat oogje niet even dicht te knijpen. Terwijl zij wel verantwoordelijk gesteld kunnen worden wanneer er ongelukken gebeuren. En dat kan toch niet de bedoeling zijn.
Veiligheid, dat doe je samen
Gelukkig zien we de aandacht voor veiligheid in de bouw, maar ook op en langs de weg, de laatste jaren flink toenemen. Dat kan ook niet anders, want in de bouw en in het verkeer vallen helaas nog steeds te veel dodelijke ongevallen te betreuren. We zien ook, dat steeds meer opdrachtgevers al voorafgaand aan het werk aandacht besteden aan veiligheid op het werk en maatregelen treffen en specifieke regels stellen. Maar het succes van maatregelen nemen en regels stellen hangt uiteindelijk toch af van de mensen die het op de werkvloer moeten uitvoeren. Het helpt hen enorm als hun leidinggevenden veiligheid hoog in het vaandel hebben staan en dat veelvuldig uitdragen. Ook dienen we als leidinggevenden het goede voorbeeld te geven, en hen te helpen bij het bespreekbaar maken van veiligheidsissues. Maar ook dienen we hen rugdekking te geven op het moment dat ze vanuit hun verantwoordelijkheidsbesef een vervelende beslissing moeten nemen om een werk stil te leggen of een onveilige situatie te melden. Als opdrachtgevers en (onder)aannemers moeten we nog meer de handen ineenslaan als het gaat om veiligheid. Want veiligheid, dat doe je samen!